De trossen losgooien in Frankrijk

Frankrijk, het paradijs van het riviertoerisme

Riviernavigatie is een oude traditie in dit land. De oudste kanalen dateren uit de 17e eeuw, zoals het Canal du Midi, maar de meeste werden gebouwd in de 19e eeuw toen tijdens de industriële revolutie de grondstoffenmarkt explodeerde. Frankrijk lanceerde toen een ambitieus programma voor een onderlinge verbinding van al zijn rivieren. Het Freycinet-plan creëerde een uitgebreid netwerk tussen de zeeën die aan Frankrijk grenzen. De opkomst van het spoor en de weg betekende echter geleidelijk een quasi-monopolie van het vervoer van goederen over land en de Fransen keerden vervolgens hun kanalen de rug toe.

Pas in de jaren 60 zetten Britse operatoren, verleid door de charme van de Franse kanalen, een nieuwe vorm van toerisme op door de verhuur van house-boats of woonboten aan te bieden. Het succes van de formule op het Canal du Midi verspreidde zich snel naar andere waterwegen.

Bevaarbaar netwerk van 8500 kilometer

Frankrijk heeft een bevaarbaar netwerk (rivier, rivieren en kanalen) van 8500 kilometer waarvan er 5065 zowel voor het vervoer van goederen als voor riviertoerisme worden gebruikt. De meeste worden beheerd door de Waterwegen van Frankrijk of Voies Navigables de France (www.vnf.fr), maar de bootverhuurbedrijven voorzien altijd een zeer gedetailleerd dossier van de rivierroutes met nauwkeurige informatie over alle sluizen en plaatsen waar het mogelijk is om aan te meren voor de nacht.

Op een slakkengangetje

Het begint allemaal met een inleiding tot de basisprincipes van de riviernavigatie en een scholing op het miniatuurjacht. Het besturen is niet erg moeilijk, omdat de manoeuvres worden teruggebracht tot de basis. De gelegenheidskapitein heeft geen diploma nodig en één tot twee uur zijn genoeg om kennis te maken met het roer en de hendel om voor- en achteruit te varen. Varen op het water is een beetje als het vervullen van een kinderdroom en het is dan ook met een zekere opwinding dat we de ligplaatsen verlaten. De snelheid is wijselijk beperkt tot een maximum van 6 km/uur. Op dit gezapige ritme past de bemanning zich heel snel aan hun nieuwe speeltje aan.

Wie zijn de sluiswachters?

Ze zijn nu in dienst van de VNF en velen willen niet op hun werkplek wonen en geven de voorkeur aan het bruisende leven van de dorpen. Sommigen hebben er echter voor gekozen om zich daar wel te vestigen, waardoor hun kleine huizen gastvrije en bloemrijke gepersonaliseerde toevluchtsoorden zijn: proeverij van lokale producten, oevers omgetoverd tot prachtige tuinen, verzamelingen van oude voorwerpen, enz. Kortom, zoveel activiteiten die de sluiswachters tot echte ambassadeurs van hun regio maken. De meeste sluizen worden trouwens nog steeds handmatig bediend. De aloude gestes zijn hier nog steeds in gebruik en ook al is de ruilhandel verdwenen, toch blijft het openen en sluiten van de deuren bij de passage van de boot de ideale mogelijkheid voor een interactie tussen toeristen en de sluiswachter, vooral omdat hij de boot volgt op de 3 of 4 sluizen die hem zijn toegewezen.

De proef van de verlaten sluizen

Als we de eerste sluis met zelfbediening naderen, vraagt iedereen zich af hoe ze dit gaan aanpakken. Je moet aanmeren bij een eerste ponton net voor de sluisingang om de bemanningsleden, die verantwoordelijk zijn voor het openen en sluiten van de kleppen, van boord te laten en vervolgens in de open sluis te varen. Er wordt een rolverdeling vastgesteld tussen de matrozen: er is degene die de haak hanteert en dan de specialist van de trossen die met een zeker gebaar rond de meerpaal moeten worden gegooid om de boot tijdens de manoeuvres ter plaatse te houden. De bemanningsleden op het land zijn intussen druk bezig met het hanteren met mankracht van de grote wielen die de deuren openen of sluiten en dan de kleintjes voor de lamellen.

Het herhalen van deze manoeuvres in de sluizen is een omarming van de rituelen van weleer die je meer verankeren in deze nieuwe leefomgeving. Wanneer de kleppen opengaan, is het nog steeds noodzakelijk om opnieuw aan te meren langs het wachtponton, waardoor je de traditie van hoffelijkheid moet respecteren om de deuren en kleppen achter je te sluiten wanneer je een sluis verlaat. Voilà, we zijn er zonder problemen doorheen geraakt!

Betreed de kanaalbeschaving

Het huren van een ” house-boat “, de boten die zonder vaarbewijs mogen worden bestuurd, is een garantie voor een rustig uitje met een vleugje avontuur.

De overvolle snelwegen, de drukte van de stad, het bruisen van het dagelijks leven zijn zo snel vergeten. Om te ontsnappen, werpt u gewoon de trossen los en laat u zich met de boot zachtjes op het water glijden. De rivieren liggen in een prachtige landelijke omgeving die ideaal is voor een verkwikkende cruise van een paar dagen.

Geen risico op verdwalen

Het kanaal ziet eruit als een lange, vloeiende weg die je nooit verlaat, behalve om uiteindelijk in een ander kanaal terecht te komen. Dit sluit avontuur echter niet uit, vooral omdat er geen gids of een ander gelijkwaardig werk is om de gelegenheidskapitein van de ene etappe naar de andere te begeleiden. Rond de boot heerst het groen, tussen gecultiveerde velden en weilanden waar een paar rustige koeien grazen, hoge bomen die een aangename schaduw bieden en beboste heuvels waar boerderijen of afgelegen kastelen opduiken.

Elke meander biedt een verrassing voor beginnende natuuronderzoekers: een waterkip die onder het riet vlucht, een paar eenden die stoeien, een reiger op de uitkijk, neergestreken op zijn hoge poten… Van heinde en verre een weggetje dat slingert of een slaperig dorpje dat in het oog springt. Je hebt steeds de mogelijkheid om de boot aan te meren en voet aan land te zetten om de regio te ontdekken, met zijn smakelijke lokale producten en gastvrije mensen, die altijd verrast zijn door de passie van deze buitenlanders voor hun kanaal.

Ode aan traagheid

De cruise wordt onderbroken door de herhaling van de ongewone handelingen, op een even ongewone ruimte, in een omgeving zo ver van ieders dagelijks leven ligt. Vanop het water biedt de aarde een nieuwe enscenering, zodat de vertrouwde herkenningspunten verdwijnen. Tussen de manoeuvres door heb je voldoende tijd om blik en geest te laten afdwalen, verrast door de stilte waarin het landschap baadt met een tijdloze esthetiek.

Ver weg van de drukte van de steden en de hectiek van de stranden, gaan we terug in de tijd naar de ontdekking van een weinig bekend erfgoed. Sluizen, bruggen, dammen en andere bouwwerken volgen elkaar op om het industriële of sociale verleden van de regio op te roepen. De magie vindt plaats, de uren rekken zich uit en een week later heeft iedereen het gevoel een lange natuurreis afgelegd te hebben, die heel vaak slechts ongeveer 180 km lang is.

Kies uw cruise.

Elk traject heeft zijn eigen attracties en dus kan je best vooraf een analyse maken van de bezienswaardigheden in de documentatie van het verhuurbedrijf. De juiste formule is ongetwijfeld om een natuurwandeling en het bezoek van een stad tijdens een cruise te combineren.

Kosten van een woonbootcruise

De trip is altijd beter betaalbaar wanneer hij wordt gedeeld door 4 of door 6 personen. Bovendien is de reis zo ook comfortabeler omdat de bemanning belangrijk is om de manoeuvres samen uit te voeren. Verder kan je door te kiezen voor je eigen voorraad en zelf lokale producten te bereiden, dure restaurantkosten vermijden. Weet dat je overal langs het kanaal kunt aanmeren voor nul euro, nabij dorpjes die anders je nooit zou ontdekken vanwege hun afstand tot de wegen. Beheer ook eenvoudig de voorraad water en elektriciteit door de gratis of goedkope punten te kiezen die in het logboek worden aangegeven. Tegen een kleine vergoeding kunnen ook mountainbikes ter beschikking worden gesteld. Die zijn praktisch wanneer u op zoek moet naar een bakkerij voor het ontbijt of gewoon om de plek rond de aanlegplaats te verkennen.

Wanneer gaan?

De meeste kanalen en rivieren zijn geopend van half maart tot eind oktober, maar een cruise is toch aangenamer bij goed weer. Leven op het water betekent wakker worden in een door dauw getooide omgeving en de luchtvochtigheid is inderdaad aangenamer in het hartje van de zomer dan vroeger of later op het seizoen. Houd er echter rekening mee dat het ‘s zomers en afhankelijk van de kanalen een beetje druk kan zijn bij de sluizen en dat daar alles op het dooie gemakje gebeurt zoals de oude rivierwolven zeggen.

Bedrijven en boten die we hebben getest

Les Canalous is een familiebedrijf van rivierboten opgericht in 1982 in Digoin in Bourgogne. In de jaren 90 creëerden ze hun eigen scheepswerf, waarmee ze het Tarpon-gamma lanceerden dat we hebben getest en de referentie van riviertoerisme is. Het staat nu gerangschikt op de 1e plaats onder de Franse verhuurbedrijven en bouwers en biedt ook bestemmingen in andere Europese landen aan.
www.lescanalous.com.

Le Boat is een verhuurbedrijf van rivierboten dat de ruimste keuze aan cruises in Frankrijk biedt met een vloot van 900 boten en meer dan 40 modellen verspreid over 22 bases! Le Boat biedt 200 suggesties voor korte verblijven, per week, langere periodes en enkel routes. Het moeilijkste is waarschijnlijk om je bestemming te kiezen.
www.leboat.fr