De vier koninklijke steden van Marokko kenden een bloei onder leiding van koningen van verschillende grote dynastieën, zoals de Idrisiden, Almovariden, Almohaden, Meriniden, Saadi en Alawieten… De steden bieden een rijk erfgoed en een mooi beeld van het Marokko van gisteren en vandaag. In wijzerzin: Rabat, Marrakech, Fez en Meknes. Ze zijn zonder twijfel de reis waar. Een reis tussen woestijnen en bergen, droge wadi en groene valleien. Een levenservaring van de Marokkaanse identiteit.

Rabat en Salé, Marokkaanse tweelingzusjes

De stad wordt “lichtstad” genoemd en is de politieke en culturele hoofdstad van het koninkrijk. Rabat heeft een erg interessant erfgoed met de oude kashba van de Oudaya’s (UNESCO).

Plekken die contrasteren met de uitzinnigheid van het stadscentrum, zoals de vele tuinen die verspreid in de stad liggen. In de buurt vind je de Hassantoren die 44 meter hoog is en een oude minaret uit de 12^de eeuw heeft. Het embleem van de stad.

En zoals altijd in steden in de Maghreb: je moet over de markt en de souks dwalen, de authentieke ambachten en de ontelbare kleurrijke producten, etenswaren en kunstwerken bewonderen.

Salé is ouder dan Rabat en ligt aan de andere kant van de wadi die hen scheidt. Salé is ook interessant om haar erfgoed en de prachtige zichten op het strand, de marina en de zeearm. Salé heeft eveneens een oud fort, dat vandaag doorkruist wordt door straatjes en doodlopende steegjes met muren bedekt met kalk en blauwe verf. De stad heeft ook een grote medersa (koranschool) van de Meriniden en een enorme medina met monumentale poorten.

Ook het vermelden waard

De necropolis van Chellah op twee kilometer van Rabat, een prachtige ruïne waarin ooievaars spoken. De necropolis werd door de Meriniden in de 14^de eeuw gebouwd op de ruïnes van de oude Romeinse stad Sala Colonia.

Op tachtig kilometer in het zuidoosten heeft de stad Casablanca de enorme Hassan II-moskee gebouwd. Die werd afgewerkt in 1993 met een minaret van 210 meter hoog die erop pronkt als een vuurtoren. Deze moskee is een van de enige in de hele Arabische wereld die open is voor niet-moslims. Casa is de economische hoofdstad van het land en de grootste stad van de Maghreb op vlak van bevolking. In de sporen van Humphrey Bogart en Ingrid Bergman bieden de medina en de oude stad hun nostalgische parfum.

Het rode Marrakech en de wonderen van de regio van Ouarzazate

De rode stad heeft een persoonlijkheid, een gastvriendelijkheid en een zorgeloosheid vol humor en levensgeluk. Bezoek de medersa Ben-Youssef, de Saaditombes, het palies van de Bahia, bewonder de Koutoubia (moskee van de boekhandelaars) en de Menara die in het water weerspiegeld wordt.

Aarzel niet te verdwelen in het labyrint van de souks vol kruiden en bewonder de standjes die met hun kleurrijke lampjes, mocassins, edelsmeedkunst, stoffen, smeed- en ijzerwerk, snoep en fruit, bloemisten met duizenden potjes, geuren en kleur zo uit de sprookjes van duizend-en-een nacht lijken te komen.

De stad is erkend als wereld- en immateriaal erfgoed door UNESCO door zijn permanente animaties. Laat je ‘s avonds betoveren door de lichtjes op de Jemma-el-Fna-plein. Deze mythische stad bonst van het constante ritme van de tamstams en de muziek van de gnawadansers…

Stel je zintuigen op scherp voor de geuren van gegrild vlees en kruiden, de gebedsoproep en het aroma van degustaties van sinaasappelsap of muntthee… waarvan je kan genieten op een van de terrasjes die uitgeven op het plein. Neem de tij om te proeven van het tijdloze geluk. Marokko is trouwens zoals een kopje muntthe: nadat je het aroma hebt geïnhaleerd, geniet je met kleine teugen en zonder je te haasten van de brandende en zoete smaak.

Ouarzazate en de valleien

Geen koninklijke stad, maar wel onmisbaar tijdens je tocht in de Hoge Atlas en de Marokkaanse woestijn.

Met zijn ontelbare kashba’s (versterkte huizen), gelegen tussen bergen en barre vlaktes, valleien en groene oasen, palmbossen en oude steden, is Ouarzazate een van de wonderen van Zuid-Marokko.

Het erg open Ouarzazate werd minder dan een eeuw geleden gebouwd op een plateau op 1160 m hoogte aan de voet van de Hoge Atlas. De kashba Taourirt is hier gelegen. Het heeft zijn unieke atmosfeer van Berberse stad behouden. Onder de wonderen die je in deze regio moet bezoeken vind je nog andere kashba’s en de kloven en de vallei van Tora, Dades en Draa. Minerale natuurlijke werelden. De Todravallei, met een wadi die dezelfde naam draagt, heeft een opvallend architecturaal erfgoed met een veertigtal ksars (verstevigde dorpen) en levendige kashba’s.

Ksars van de Draavallei

De prachtige steden strekken zich uit over de oevers van de Todrawadi. Deze natuurlijke landschappen van wonderbaarlijke schoonheid hebben heel wat filmmakers geïnspireerd. Zelfs zo erg dat er enkele studio’s permanent gevestigd zijn… In het hart van een oase ligt de ksar Aït Ben Haddou, die ook erkend is als UNESCO werelderfgoed. Deze gebouwen en aarden muren zijn pareltjes van de Zuid-Marokkaanse architectuur. Ander wonder: de vallei en kloven van Dades. Tussen Ouarzazate tot Boulmane vind je 170 km aan de mooiste landschappen van Marokko. Aan de voet van de Hoge Atlas kronkelt de Dades-wadi door de kloven, in een maanachtig, droog en woestijnachtig landschap. Verderop heeft de Draarivier aan de voet van de Anti-Atlas een enorme oase van tientallen kilometers lang doen ontstaan. De woestijn is dichtbij…

Palmbossen volgen elkaar op en bieden koelte. Hier en daar groeien oleander, palmen, tamarisk en liefdevol gecultiveerde moestijnen. Binnenkort zie je hier de eerste duinen van de woestijn, een eerste kennismaking met de Sahara aan de kant van Merzouga. De grootste zandvlaktes ter wereld beginnen hier en gaan honderden kilometers ver… Onvergetelijke magie.

Meknes en Fez, twee parels, maar lang vijanden

Een overdekte markt en stadswallen, Meknes heeft zijn bijnaam ‘Versailles van Marokko’ gekregen dankzij de dromen van de grote sultan Moulay Ismaïl van wie we het mausoleum kunnen bewonderen. Achter verstevigde muren van zo’n vijftien meter hoog, die voorzien zijn van negen monumentale poorten, liggen heel wat indrukwekkende monumenten, waaronder vijfentwintig moskeeën, waardoor het de bijnaam “stad met honderd minaretten” heeft gekregen.

Poort Bab El-Mansour naar de medina van Meknes

Daarvan valt de grote moskee die in de 12^de eeuw gebouwd werd op door zijn gebeeldhouwde deuren. Voeg daar tien hammams, paleizen, grote graankelders, enkele funderingen van fondouks (hotels voor handelaars) en privéwoningen uit de periodes van de Almoraviden, Meriniden en Alawiden aan toe.

Meknes, naar de souk

Dankzij de medina en de vestingen van het koninklijk paleis werd Meknes erkend als UNESCO werelderfgoed. De stad geniet nog steeds van de echte moestuin op de rijke vlakte van Sais en de graan-, olijf- en wijncultuur.

Oude stad van Volubilis

Dicht in de buurt herbergt de antieke stad Volubilis al twintig eeuwen prachtige Romeinse mozaïeken en enkele monumenten. De stad Fez, even verleidelijk als mysterieus, is ontegensprekelijk een van de culturele hoofdsteden van Marokko. Je bezoekt er de moskeeën van de Karaouiyinen en de Andalusiërs, de stadswallen, de grote madersa Bou Inania… En de medina (oude stad), de grootste van de Maghreb.

Poort van de medina van Fez

Aarzel niet te verdwalen in de medina van Fez (of in eender welke medina) met zijn labyrint van 9700 wegen waar 55.000 ambachtlieden werken! Of zoals de gidsen ter plaatse zeggen: “Als je echt verdwaalt, geen paniek, uw gids komt volgende week opnieuw langs…”. Net als in andere medina’s (absoluut te bezoeken) is dit het moment om je onder te de ompelen in de betoverende sfeer van de souks.

Zodra je onder de ‘Bab’ bent gelopen, een van de monumentale poorten die de medina omringen, biedt het labyrint een geheim. Je lijkt wel in het boek van duizend-en-een nachten gedoken te zijn. In de steegjes kruis je een vriendelijke en bonte menigte, karren getrokken door ezels, voorbijgangers die voor de ateliers flaneren en ontelbare grotten van Ali Baba met hun Berberse schatten, bedwelmende parfums, zoete lekkernijen, prachtige lampen, verfijne lederwaren en oneindig veel cadeautjes (voor jezelf).

Eric Valenne | cmsFez, looiers in actie

Elke Marokkaanse stad heeft een troef… Die van Fez vind je in de aantrekkelijke wijk van de looiers. Met zijn grote vaten vol natuurlijke rode en oker kleurstof is de looierij van Chouara de grootste in het hart van de medina. Daar wordt leer versoepeld en behandeld volgens de oude technieken, waarbij gebruik gemaakt wordt van… vogeluitwerpselen en kalk, waarin het leer enkele dagen weekt. Sterke geur gegarandeerd.

Eric Valenne | cmsFez, een looierij

Maar de muntblaadjes onder je neus zwakken de intense geur af. Daarna worden de overgebleven haartjes weggekrabd en de gekleurde huiden worden in grote bakken gelegd die je kan bewonderen vanop de balkons. Eens de huiden gekleurd en gedroogd zijn, maken de ambachtlui er handtassen, schoenen, kledij, kunstobjecten van. Die worden dan weer verkocht in de omliggende winkeltjes…