5 weetjes over Moldavië

Moldavië, een oude sovjetrepubliek tussen Oekraïne en Roemenië, is bekend om zijn wijnbouw, maar ook om de armoede en om een coflict met de separatisten van Transnistrië.

Hierbij vijf weetjes over dit land in volle verkiezingsperiode…

Tussen Rusland en Europa

Het politieke leven van Moldavië is complex. Aftredend president Igor Dodon wil sterkere banden met Moskou, maar zijn tegenstanderd, de vroegere eerste minister Maïa Sandu wil meer aansluiting vinden bij de Europese Unie, waarmee Moldavië een associatieakkoord heeft. Die dualiteit weerspiegelt de complexe geschiedenis van het land: het was lange tijd deel van het Ottomaanse Rijk, werd daarna bezet door Rusland voor het geïntegreerd werd in Roemenië om nadien, in 1940, de sovjetrepubliek van Moldavië te worden.

Moldavië werd uiteindelijk onafhankelijk van de USSR in 1991. De officiële taal is het Roemeens, maar er wordt ook Russisch
gesproken. De taal van de Gagaoezen, een Turkste orthodexe minderheid, wordt bedreigd. Honderdduizenden Moldaviërs wonen en werken in Rusland en de Europese Unie.

Een van de armste van Europa

Moldavië wordt vaak omschreven als het armste land van Europa, ook al is die trieste titels volgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF) weggelegd voor Oekraïne. Volgens de Wereldbank was het BBP per inwoner in 2020 3.395 dollar, of iets meer dan een kwart dan dat van buurland Roemenië en twaalf keer minder dan dat van Frankrijk. Door het gebrek aan natuurlijke bronnen is het land erg afhankelijk van de diaspora om voort te leven. Die verspreiding zorgt voor een constante toestroom van geld, maar heeft ook voor een drastische daling van de werkende bevolking gezorgd. Volgens de Internationale Arbeidsorganisatie heeft Moldavië het tweede laagste werkpercentage van Europa (40,7%).

Wijn, weinig toeristen

Het Moldavische klimaat met 300 dagen zon per jaar is ideaal voor wijngaarden. De wijnteelt is dan ook een belangrijke economische sector. 85% van de productie wordt geëxporteerd, volgens de Moldavische overheid voornamelijk naar Polen, Roemenië, Tsjechië, Rusland en China. Door de diplomatische spanningen heeft Rusland regelmatig de import van Moldavische wijnen verboden. Vandaag probeert Moldavië de wijnbouw te gebruiken om het toerisme te ontwikkelen, een sector die nog in zijn kinderschoenen staat: slechts 160.000 bezoekers hebben er in 2018 minstens één nacht doorgebracht, zegt de Wereldorganisatie voor Toerisme (UNWTO).

Separatistische regio

Amper 200 km lang en zelden meer dan 20 km breed: Transnistrië is maar een zakdoek groot en toch heeft die separatistische republiek een eigen munt, regering en overheid. Deze Russisch sprekende regio heeft zich afgescheiden van Moldavië na een korte burgeroorlog met honderden doden. Transnistrië werd nooit internationaal erkend, maar kan wel rekenen op de steun van Rusland, dat er permanent een garnizoen heeft geplaatst, waardoor het conflict bevroren is in het nadeel van Chisinau (hoofdstad van Moldavië).

Het Syldavië van Hergé

Het minst bekende land van Europa inspireert artiesten. Tekenaar Hergé heeft Moldavië gebruikt als model voor zijn Syldavië, een kleine, fictieve monarchie bezocht door Kuifje. Enkele decennia later publiceerde een groep Australische auteurs een parodie op een toeristische gids over het denkbeeldige land ‘Molvanië’, geïnspireerd door de Westerse clichés over Oost-Europese landen.