Een 4600 jaar oude Egyptenaar geeft zijn herkomst prijs

Een tand, een pot en een lange reis

Er was eens een man, begraven in een aardewerken pot in een graf dat was uitgehouwen in een heuvelwand in Nuwayrat, 265 km ten zuiden van Caïro. Qua tijdperk situeert dit verhaal zich ergens tussen de predynastieke periode en het Oude Rijk, de tijd van de eerste piramides. Het skelet van de man werd opgegraven in 1902, tijdens een archeologische missie onder leiding van John Garstang. Onder Brits bestuur vertrouwden de Egyptische autoriteiten toen enkele resten toe aan buitenlandse instellingen – de overblijfselen van deze overledene waren daar één van.

Aanvankelijk werd hij bewaard in het Instituut voor Archeologie van Liverpool, daarna verhuisde hij naar het World Museum Liverpool. Ironisch genoeg overleefde dit eenvoudige skelet de bombardementen tijdens de Tweede Wereldoorlog, die het grootste deel van de menselijke collectie van het museum vernietigden. Zijn onverwachte overleving komt uiteindelijk de wetenschap ten goede.

Noord-Afrikaanse… én Mesopotamische wortels

Pas onlangs slaagden onderzoekers er dankzij moderne sequencingtechnologieën in om intact DNA te extraheren uit een tand. Wat bleek? De man had voornamelijk Noord-Afrikaanse voorouders, met ongeveer 20% genetisch materiaal afkomstig van voorouders uit de Vruchtbare Sikkel, meer bepaald Mesopotamië (het huidige Irak).

Ambachtsman of aristocraat?

Zijn skelet toont een fysiek, sedentair leven, met tekenen van artrose en goed ontwikkelde spieren – typisch voor een pottenbakker, een ambacht dat precies in die tijd opkwam. Maar zijn verzorgde begrafenis wijkt af van de sociale status die normaal aan ambachtslieden werd toegekend. Onderzoekers vermoeden dat hij een gerespecteerde pottenbakker was, of een selfmade man uit het Oude Rijk.