Albanië, openbaring aan de Adriatische Zee (2/4) | In het zuiden: historische pareltjes, antieke sites en een stad van iconen

Binnen de door muren en deels vernielde torens omgeven citadel liggen 18de- en 19de-eeuwse huizen die nog bewoond zijn, restanten van Ottomaanse moskeeën en vooral het Onufri-museum in de oude kathedraal, met onschatbare iconen van meester Onufri (zie hoofdstuk 3). In de benedenstad loont het de moeite om door Gorica en Mangalem te kuieren, verbonden via een brug over de Osum, en de rustieke architectuur van de witgekalkte huizen met bruine dakpannen te bewonderen.

Na een omweg via Apollonia, een herontdekte Helleens-Romeinse stad, leidt de weg naar het uiterste zuiden tot aan de Griekse grens en Butrint, een UNESCO-site. Butrint, dat gebouwd is op op een schiereiland tegenover Corfu, is Albaniës drukst bezochte culturele bestemming. Binnen de indrukwekkende muren met massieve poorten wandel je tussen antieke, Byzantijnse en Venetiaanse overblijfselen in een landschap van bossen en water: van het Grieks-Romeinse theater tot het Triconque-paleis, de basiliek en de oude Akropolis.

Gjirokastra is een pareltje. In een bergachtige omgeving, met in de lente nog sneeuw op de toppen, slingeren stenen huizen langs steile kasseistraatjes omhoog. Sommige huizen, zoals het Skënduli-huis met 44 deuren, 64 ramen, schietgaten en 4 hamams, lijken eerder burchten. De stad wordt gedomineerd door één van de oudste en grootste citadellen van het land.

Ze werd ooit versterkt door de Ottomanen en tijdens het communisme gebruikt als gevangenis – berucht omwille van de wrede omstandigheden. Vandaag is de citadel deels het Wapenmuseum, met vanaf de terrassen ook een adembenemend uitzicht. Gjirokastra is vandaag erg toeristisch, met tientallen winkels, cafés en restaurants, maar toch heeft de stad haar authentieke charme weten te bewaren.

Onze tocht eindigt in Korça. Deze grootste stad van het zuiden (50.000 inwoners), historisch betwist en getuige van de Balkanoorlogen, heeft dankzij de aanwezigheid van het Franse leger aan het begin van de 20ste eeuw een blijvende frankofiele sfeer. Bezoek de fraaie villa’s, geplaveide straten, de levendige oude bazaar met restaurants, winkels en een oud karavanserai, maar ook niet minder dan zeven musea, waaronder het uitzonderlijke Nationaal Museum voor Middeleeuwse Kunst (zie verder).