Mascate – Een dag, een plek: op 23 juli 1970 veranderde het lot van Oman voorgoed

Al decennialang leefde het sultanaat Mascate en Oman in isolement, afgesloten van de moderne wereld. De oude heerser, Saïd bin Taimur, leidde zijn koninkrijk met een diep wantrouwen tegenover elke vorm van verandering. Radio’s, kranten en zelfs zonnebrillen – gezien als tekenen van buitenlandse invloed – waren verboden. Geasfalteerde wegen en scholen waren schaars, ziekenhuizen haast onbestaande.
In Dhofar, in het zuiden van het land, broeide een opstand. De rebellen, gesteund door communistische grootmachten, dreigden het sultanaat te splijten. Londen, al sinds de 19de eeuw historische partner van Oman, keek bezorgd toe. De koppige oude sultan sloot zich op in zijn paleis, terwijl Britse officieren die de status quo beu waren, een alternatief begonnen te overwegen.

De staatsgreep in Salalah: de start van een nieuw tijdperk

De voorbereidingen voor de omwenteling gebeurden in het grootste geheim. Boodschappen op audiocassettes werden verstuurd naar Qaboos, die door zijn vader, de sultan, werd vastgehouden. Het plan dat door de Britse autoriteiten uitgewerkt was, voorzag een snelle en bloedeloze staatsgreep. Bij zonsopgang op 23 juli 1970 omsingelden troepen van het Desert Regiment het paleis van Al Hosn. De bewakers, die al overtuigd waren om niet in te grijpen, lieten de gewapende mannen binnen.

Enkele minuten later trad de oude sultan af. Gewond en verslagen ondertekende hij het document waarmee hij het lot van het land aan zijn zoon toevertrouwde. Diezelfde avond bracht een Brits vliegtuig hem naar Londen, waar hij zijn laatste jaren doorbracht in het Dorchester Hotel. De jonge Qaboos sprak het volk toe via de radio: “Ik sla een nieuw hoofdstuk in onze geschiedenis open…”

De geboorte van het moderne Oman

In slechts enkele jaren werd Oman volledig heruitgevonden. Qaboos maakte een einde aan het isolement en gebruikte de tot dan toe verspilde olie-inkomsten om een moderne staat uit te bouwen. Geasfalteerde wegen doorkruisten de woestijn en verbonden dorpen die ooit volledig afgesloten leefden. In elke provincie verrezen scholen en ziekenhuizen, en vrouwen werden aangemoedigd om te studeren en te werken.

De sultan lanceerde een gedurfde economische diversificatie: de exploitatie van aardgas, de aanleg van haveninfrastructuur in Sohar en Duqm, de ontwikkeling van landbouw en visserij, en het aantrekken van buitenlandse investeringen. Het doel was duidelijk: niet langer alleen afhankelijk zijn van olie.

Onder zijn leiding volgde Oman een gematigd groeimodel, menselijker dan dat van zijn oosterburen in de Golf. Geen opzichtige wolkenkrabbers, maar een harmonie tussen traditie en moderniteit. Oude forten werden gerestaureerd, soeks behouden en moskeeën gebouwd in een stijl die in evenwicht was met het landschap.

Op diplomatiek vlak maakte Qaboos van Oman een baken van neutraliteit en dialoog. Het land werd gastheer van regionale onderhandelingen, groeide uit tot een gerespecteerde bemiddelaar en behield een zeldzame stabiliteit in het Midden-Oosten.

Het hedendaagse resultaat van de geslaagde hervorming

Vandaag belichaamt Oman de stille elegantie van de Arabische moderniteit. De hoofdstad Mascate pakt uit met onberispelijke boulevards tussen zee en bergen. De havens van Sohar en Duqm tonen de nieuwe economische koers van het land: industriële platforms, vrijhandelszones en logistieke corridors die Afrika, India en Azië verbinden. Zonne-energie en groene waterstof wijzen er al op een toekomst voorbij olie.

Maar ook op menselijk en cultureel vlak weet het sultanaat te bekoren. Het toerisme groeit er gestaag, wars van de uitwassen van kunstmatige luxe. Bezoekers ontdekken de turquoise fjorden van Musandam, de gouden duinen van de Wahiba-woestijn, de groene wadi’s van Tiwi en Shab, of het Jebel Akhdar-gebergte, bedekt met rozenstruiken en terrasvormige plantages. De souks van Nizwa geuren naar mirre en wierook, terwijl kustdorpen het eeuwenoude ambacht van zeevaart en visserij levend houden.

Oman is vandaag een stabiel, welvarend en vredig land waar eeuwenoude tradities samengaan met doordachte ontwikkeling. Het volk, fier en gastvrij, belichaamt de visie van een vorst die een vergeten streek wilde omvormen tot een modelnatie.