Düsseldorf: dit schilderij van Mondriaan werd 75 jaar lang ondersteboven tentoongesteld

Julie Docsterd,
13-11-2022
Een abstract schilderij van de schilder Piet Mondriaan, dat decennialang aan het grote publiek werd getoond, werd eigenlijk... ondersteboven opgehangen!

De Nederlandse schilder Mondriaan staat bekend om zijn abstracte schilderijen, met een verstrengeling van gele, rode, blauwe en zwarte lijnen en vierhoeken. Een stijl die soms moeilijk te ontcijferen is voor gewone stervelingen, maar die blijkbaar ook de grootste specialisten kan misleiden. Dat onthulde in ieder geval de Britse krant The Guardian. De journalist Philip Oltermann verklaarde dat experts, terwijl ze nadachten over het opzetten van een nieuwe tentoonstelling, zich plots realiseerden dat een schilderij van Piet Mondriaan ondersteboven werd opgehangen, en dat al tientallen jaren!

Het betreffende werk, genaamd New York City I, is gemaakt door de Nederlandse kunstenaar in 1941. Het werd tussen 1945 en 1980 tentoongesteld in Manhattan en wordt nu aan het grote publiek getoond in het Museum Kunstsammlung Nordrhein-Westfalen in Düsseldorf. Op het doek zal een getraind oog opmerken dat de kleurlijnen in hun onderste deel dikker zijn, wat op een zeer vereenvoudigde manier een horizonlijn suggereert. Een element dat de aandacht trok van curator Susanne Meyer-Büser.

Tijdens onderzoek eerder dit jaar leek het haar dat het schilderij moest worden omgekeerd. “De verdikking van het raster moet zich in het bovenste deel bevinden,” legt ze uit, “alsof het een donkere hemel voorstelde.” Ze zegt dat na overleg met andere conservatoren deze intuïtie een quasi zekerheid is geworden. “We beseften dat het duidelijk was. Ik ben er 100% zeker van dat het schilderij verkeer is opgehangen…”

The Guardian wijst erop dat een “foto van Mondriaans atelier, genomen een paar dagen na de dood van de kunstenaar en gepubliceerd in het Amerikaanse lifestylemagazine Town and Country in juni 1944, ook hetzelfde doek toont dat rust op een schildersezel in de andere richting.”

Zo laten!

In het Duitse museum weet men niet hoe dit is kunnen gebeuren, maar wil men het schilderij nu niet in de juiste richting plaatsen. Waarom? Omdat het nu in een staat van conservatie verkeert die het niet toestaat om het om te draaien. Zelfklevende stroken op het oppervlak worden omschreven als extreem fragiel en nu ‘hangend aan een draadje’.  En Susanne Meyer-Büser concludeert filosofisch dat ‘deze anekdote nu deel uitmaakt van de geschiedenis van het werk’.