Een dag, een plek: Avignon, 9 maart 1309, de dag dat de paus verhuisde

Er waren verschillende factoren die leidden tot de beslissing van Clemens V om het pausdom naar Avignon te verplaatsen. Zonder twijfel was één van de belangrijkste factoren de politieke druk die werd uitgeoefend door de koning van Frankrijk, Filips IV de Schone. Hij probeerde zijn greep op de Kerk te versterken. Hij gebruikte zijn politieke en militaire macht en de impliciete dreiging met geweld om de Fransman Clemens V te overhalen om toenadering te zoeken tot de Franse kroon. Toen de zetel eenmaal was verplaatst, kon Filips de Schone meer rechtstreekse controle uitoefenen over pauselijke beslissingen en kerkelijke zaken. Bovendien was Rome in die tijd instabiel en gevaarlijk, waardoor het voor de paus moeilijk was om zijn autoriteit veilig uit te oefenen.

Avignon, het centrum van het Christendom

In de daaropvolgende 68 jaar werd Avignon het centrum van het Christendom. Zeven opeenvolgende pausen zetelden in de stad, die snel een centrum van kunst, cultuur en diplomatie werd. Het ‘Palais des Papes’, een imposant versterkt paleis, werd gebouwd als residentie voor de pausen.

Het grote Westerse Schisma

Tijdens deze periode was er heel wat controverse en kritiek, vooral wat de ogenschijnlijke onderdanigheid van het pausdom aan de Franse monarchie en de corruptie binnen de kerk betreft. In 1377 keerde paus Gregorius XI terug naar Rome. In 1378 stierf hij en liet zadelde het Christendom op met twee verkiezingen: één in Rome en één in Avignon. Zo begon het ‘Grote Westerse Schisma’ (1378 tot 1417), een periode van verdeeldheid binnen de katholieke kerk waarin twee (Avignon en Rome) of zelfs drie concurrerende pausen (waaronder één in Pisa) aanspraak maakten op legitimiteit, met elk hun eigen aanhangers. Vandaag de dag erkent de kerk alleen de pausen van Rome: de pausen die tussen 1378 en 1417 in Avignon werden verkozen, worden beschouwd als ‘antipausen’.

Avignon vandaag

Avignon is een prachtige Provençaalse stad en een absolute must voor bezoekers van over de hele wereld die het rijke historische en culturele erfgoed willen ontdekken. Het Palais des Papes, met zijn enorme zalen en middeleeuwse fresco’s, is een indrukwekkende getuige van deze unieke periode in de geschiedenis van het pausdom. Maar je kan de stad ook verkennen via de voetgangersstraten, de winkels, de cultuur en het beroemde Festival!