Lentecruise in Nederland (2/4): Terug naar het jaar 1900 in Enkhuizen

Na een eerste overnachting aan de kade in het centrum van Amsterdam, komen de motoren bij het ochtendgloren tot leven. Om 5u30 doen ze het schip zachtjes trillen. We openen de ogen heel even, en sluiten ze vervolgens weer even snel, opnieuw in slaap gewiegd door het water. Ons schip, de Viva Enjoy, laat de toeristen en lichtjes van Amsterdam achter zich en kiest het ruime sop.

Een zoetwaterzee

Tijdens het ontbijt, zo’n dertig kilometer ten noordoosten van Amsterdam, trotseert ons schip stevige golven. Niet hevig genoeg om de kopjes te laten trillen, maar het lijkt alsof we op de open zee varen. Er is geen land in zicht, maar toch varen we niet op zee: we bevinden we ons op een voormalig deel van de Noordzee. Dat werd in 1932 omgevormd tot twee kunstmatige meren: het Markermeer en het IJsselmeer. De Nederlanders bouwden een dikke dam om de zee terug te dringen en de vroegere zeearm te transformeren tot zoetwatermeren. Sommige delen werden zelfs drooggelegd om er groene weilanden en nieuwe steden op aan te leggen.

zuiderzeemuseum

Een dorp uit het jaar 1900

Door het verbannen van de zee en de komst van zoet water verdwenen haringen en ansjovis, wat het leven van de vroegere vissers ingrijpend veranderde. In Enkhuizen brengt het Zuiderzeemuseum (de ‘Zuidzee’ is de bijnaam van de oude zeearm) het leven van vóór de aanleg van de dam opnieuw tot leven. Er werd een compleet dorp nagebouwd met meer dan 140 historische gebouwen. De meeste zijn authentiek (in hun geheel of steen voor steen naar hier overgebracht vanuit heel Nederland!). Ze openen hun deuren en zijn ingericht met voorwerpen uit die tijd, wat het bezoek bijzonder realistisch maakt. Visnetten tooien de gevels en ambachtslui in traditionele klederdracht brengen oude beroepen opnieuw tot leven: een touwer vlecht vlas, een smid bewerkt gloeiend ijzer en er is ook een visrokerij met de mogelijkheid om te proeven. Daarnaast zijn er een kerk, een school, een postkantoor en verschillende winkeltjes – allemaal recht uit het verleden geplukt.

Eeuwenoude boten

Het museum bezit de grootste collectie boten van Nederland, met tal van houten vaartuigen. In 1900 konden tot wel 2.000 boten per dag elkaar kruisen op de visrijke wateren van de Zuiderzee. Voor ons is de tijd aangebroken om terug te keren naar ons moderne schip. Het avondmaal wacht. Van de drie restaurants aan boord kozen we voor het meest verfijnde, de ’Bistro’. Die is enkel op reservatie toegankelijk, maar zonder extra kost. Tussen de kreeftensoep en de lamsbout (er zijn nog veel andere keuzes), vaart ons schip rustig verder richting de volgende halte van onze Viva Cruise ‘Sea of Tulips’: Nijmegen. De oudste stad van Nederland, die we je voorstellen in de volgende aflevering.